“Thế hệ Z là một tập hợp các hành vi và thái độ về cách vận hành của thế giới. Bạn có thể được sinh ra trong thế hệ đó hoặc có thể chọn là một phần của nó.”

Nhận diện thế hệ Z

Đã từng có rất nhiều tài liệu định nghÄ©a về thế hệ Z. Từ Ä‘iển trá»±c tuyến Merriam-Webster định nghÄ©a thế hệ Z là những người sinh ra vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000. 

Từ Ä‘iển Oxford Living mô tả thế hệ Z là “thế hệ đến tuổi trưởng thành trong thập ká»· thứ hai của thế kỉ 21”. 

NhÆ°ng theo Tom Koulopoulos và Dan Keldsen, ngoài việc định nghÄ©a thế hệ Z theo năm sinh từ năm 1995 đến 2015, còn có má»™t cách khác để định nghÄ©a thế hệ này: â€œThế hệ Z là má»™t tập hợp các hành vi và thái Ä‘á»™ về cách vận hành của thế giá»›i. Bạn có thể được sinh ra trong thế hệ đó hoặc có thể chọn là má»™t phần của nó.”

Thế hệ Z tạo ra Hiệu ứng Thế hệ Z. Hiệu ứng này sẽ xảy ra khi các thế hệ được hợp nhất, thay vì chia rẽ, nhờ sá»± Ä‘Æ¡n giản và chi phí hợp lý của công nghệ. 

Và ai cũng có thể chọn trở thành Thế hệ Z:

- Người sinh ra trong thời kỳ bùng nổ dân số (Thế hệ Baby Boomers). Bạn đang bắt đầu sự nghiệp của mình thay vì sắp nghỉ hưu.

- Người sinh ra vào khoảng hoặc sau năm 2005.

- Người mới bắt đầu sự nghiệp nhưng không bao giờ muốn kết thúc con đường học tập của mình.

- Người tin rằng sự đổi mới đến từ việc vượt qua các ranh giới ngăn cách thay vì sống vì ranh giới đó.

- Nhà lãnh đạo muốn sống trẻ theo các cách mình nghĩ và khuyến khích người khác làm vậy.

- Người tin vào thá»­ thách trí tuệ ngay cả khi nó là của riêng bản thân. 

- Nhà giáo dục. Người không muốn (hoặc không còn muốn) dạy má»™t chÆ°Æ¡ng trình chỉ dẫn đến má»™t trải nghiệm quen thuá»™c. 

- Người tin rằng 2,7 tỉ người sá»­ dụng Internet vẫn ít so vá»›i 4,3 tỉ người cho có Ä‘iều kiện tiếp cận. 

- Người không chấp nhận rằng giàu có là cách duy nhất để tạo ảnh hưởng. 

Do đó, THẾ HỆ Z LÀ LỰA CHỌN.

Các Z-ers đang tác động tới thế giới của chúng ta như thế nào?

Khi nhắc tá»›i Thế hệ Z, những thế hệ trÆ°á»›c thường nghÄ© tá»›i má»™t thế hệ lá»›n lên giữa các mạng xã há»™i, tiếp xúc vá»›i internet, smartphone từ lúc… trong trứng, hay là chạy theo các gu âm nhạc, thời trang khó hiểu và thích được chú ý. 

Tuy nhiên, Thế hệ Z lại là những người muốn tạo ra sá»± khác biệt trên thế giá»›i nhất từ trÆ°á»›c tá»›i nay. 

Triển vọng lá»›n nhất của Thế hệ Z và nguồn Ä‘á»™ng lá»±c cho rằng tất cả mọi người sẽ có cÆ¡ há»™i tham gia nhÆ° nhau trong việc tạo ra tÆ°Æ¡ng lai, không có sá»± phân biệt đã thúc đẩy hai tác giả Koulopoulos và Keldsen viết cuốn sách này. Bằng nghiên cứu của mình, hai ông đã chỉ ra Hiệu ứng Thế hệ Z đã tạo ra 6 yếu tố tác Ä‘á»™ng đến thế giá»›i sau đây. 

Yếu tố thứ nhất: Phân chia thế hệ

Bằng những nghiên cứu về nhân khẩu học, các tác giả đã chỉ ra rằng: Trong 80 năm tá»›i, chúng ta sẽ thấy kim tá»± tháp dân số toàn cầu tá»± định hình lại thành má»™t tòa nhà chọc trời gần nhÆ° hoàn hảo. 

Điều này có nghÄ©a là gì? Có nghÄ©a là các nhóm tuổi ở đáy của tòa nhà chọc trời tăng chậm và các nhóm hÆ°á»›ng đến đỉnh của tòa nhà tăng lên cùng vá»›i tăng tuổi thọ và Ä‘á»™ tuổi lao Ä‘á»™ng. 

Cùng vá»›i sá»± phân tích về tầm ảnh hưởng, cuốn sách chỉ ra rằng thế hệ Z có sức ảnh hưởng và sức mạnh rất lá»›n. Sức ảnh hưởng của thế hệ Z lan tỏa trong toàn bá»™ dân số. Nó tạo hiệu ứng phá vỡ sá»± cân bằng quyền lá»±c trong hầu hết mọi tổ chức hiện có - các tổ chức xã há»™i, doanh nghiệp và chính phủ. 

Thế hệ Z không giống nhÆ° bất kỳ thời Ä‘iểm nào trÆ°á»›c đây trong lịch sá»­. Thế hệ Z có khả năng thúc đẩy những thay đổi nhờ sức ảnh hưởng. Nó làm cho xã há»™i trở nên minh bạch hÆ¡n, mang lại tiếng nói cho những con người thầm lặng. 

Trong tương lai gần, chúng ta sẽ sống và làm việc cùng với năm thế hệ, vì vậy, vấn đề lắng nghe các thế hệ và thu hẹp khoảng cách thế hệ là điều rất quan trọng. Cuốn sách đã dẫn ra những ví dụ cụ thể của tập đoàn Hyatt, Yahoo, IBM, Citrix...

Yếu tố thứ hai: Siêu kết nối

Bạn có biết?

- Ngày này số lượng thiết bị di động được sử dụng nhiều hơn số người trên toàn thế giới.

- 60% số người trong chúng ta đặt các thiết bị di động trên hoặc gần giường. Con số này là 79% ở độ tuổi dưới 50.

- Chúng ta dùng trung bình 5,5 giờ cho các hoạt Ä‘á»™ng trá»±c tuyến má»—i ngày, và  40% những người trong Ä‘á»™ tuổi từ 22 đến 32 dành hÆ¡n 13 giờ má»—i ngày cho hoạt Ä‘á»™ng này

- 2,7 tỉ người hiện đang kết nối Internet.

…

Vá»›i những số liệu xác thá»±c, các tác giả đã chứng minh tính di Ä‘á»™ng trong các kết nối đã trở thành chủ đề chính trong cách hành xá»­ của Thế hệ Z. 

Khi Thế hệ Z làm quen hÆ¡n vá»›i tính di Ä‘á»™ng của má»™t thế giá»›i siêu kết nối, càng ngày cuá»™c sống của họ càng tiến đến hai thế giá»›i. Má»™t bên là thế giá»›i ngoại tuyến rá»™ng lá»›n vá»›i những thứ có thể nghe, nhìn, chạm, ngá»­i và nếm. Và má»™t bên là thế giá»›i trá»±c tuyến có máy tính để bàn, máy tính xách tay, máy tính bảng, Ä‘iện thoại thông minh. Hầu hết chúng ta đều va đập vá»›i hai thế giá»›i này. 

Đối vá»›i Gen Z, kết nối tạo ra má»™t mức Ä‘á»™ minh bạch trong các mối quan hệ, tạo dá»±ng niềm tin giữa con người vá»›i con người. 

Yếu tố thứ 3: Sự bứt phá

Bản chất của sá»± bứt phá là làm tăng sức ảnh hưởng của đổi má»›i, Ä‘Æ°a công nghệ nhảy vọt đến tÆ°Æ¡ng lai. Những người “lạc hậu” có thể bỏ qua nhiều thế hệ công nghệ và tiến tá»›i Ä‘iểm bứt phá của toàn nhân loại. 

Ngày nay, công nghệ mới đã thay đổi, từ “làm khó người dùng” trở nên “thân thiện với người dùng” hơn.

Thế hệ Baby Boomers được cho là thế hệ sợ công nghệ hiện đại và Thế hệ Y có lý do chính đáng để không sá»­ dụng Internet vì họ cho rằng thế giá»›i ảo trên mạng Internet không có nhiều giá trị đối vá»›i họ. Tuy nhiên, làn sóng đó đã thay đổi. Hiện có ngày càng nhiều người cao tuổi sá»­ dụng Internet, mạng xã há»™i để kết nối vá»›i các thành viên trong gia đình, bạn bè, đồng nghiệp. Ông bà, những người không bao giờ chạm vào máy tính, Ä‘á»™t nhiên sá»­ dụng iPad để Skype vá»›i cháu ná»™i của họ. Đối vá»›i GenZ, công nghệ không phân chia thế hệ. Nó kết nối chúng. 

Yếu tố thứ 4: Từ sự giàu có đến tầm ảnh hưởng

Cho đến ngày nay, tài sản của 85 người giàu nhất thế giá»›i tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i 3,5 tỉ người nghèo nhất thế giá»›i. Dá»±a trên sá»± phân bố và mật Ä‘á»™ tài sản, ta thấy rằng tài sản ở ná»­a dÆ°á»›i kim tá»± tháp tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i tài sản của má»™t phần triệu dân số ở đỉnh tháp. 

Để dễ hình dung, nếu ví dân số toàn cầu có kích thước bằng Kim tự tháp Giza vĩ đại, thì 85 người giàu nhất thế giới sẽ được xếp vừa vặn vào một chiếc thùng đựng cát trò chơi của trẻ em, và họ sẽ sở hữu một lượng tài sản bằng một nửa toàn bộ kim tự tháp.

Nhưng trong bối cảnh thảo luận về sự chênh lệch giàu nghèo này, điều thường bị bỏ qua là 3,5 tỉ người tại đáy của kim tự tháp, tính chung, họ có khối tài sản đáng kể nhưng lại không có ảnh hưởng, không có tiếng nói.

Và thế hệ Z là người đã mang lại tiếng nói cho tất cả mọi người.

Yếu tố thứ 5: Coi thế giới là lớp học của tôi

Phong trào hÆ°á»›ng tá»›i phổ cập giáo dục là nền tảng cho sá»± phát triển của Hiệu ứng Thế hệ Z. Bởi vì nó xóa bỏ má»™t trong những rào cản lá»›n nhất ngăn cách các thế hệ: Trình Ä‘á»™ giáo dục. 

Đối vá»›i Gen Z, mọi khoảng cách - về địa lí, văn hóa và thế hệ - Ä‘ang được thu hẹp má»™t cách nhanh chóng. Không quan trọng bạn ở đâu, bạn là ai, cÅ©ng không quan trọng bạn già hay trẻ: Giá trị là giá trị. 

Sá»± đóng góp lá»›n nhất cho sá»± thịnh vượng trong nền kinh tế là tá»· lệ giáo dục ngày càng tăng, trên khắp các quốc gia phát triển và Ä‘ang phát triển. Trong thế ká»· qua, chúng ta đã thấy giáo dục tiểu học tăng lên khoảng 80% trên toàn cầu. Tuy nhiên, vẫn chỉ có 30 % đủ Ä‘iều kiện cho giáo dục đại học sau trung học. Sá»± ra đời của các MOOC - khóa học trá»±c tuyến mở trên quy mô lá»›n (MOOC: Massive open online course - khóa học thông qua Internet không giá»›i hạn người tham dá»±) sẽ thay đổi đáng kể. 

Vá»›i nền giáo dục tá»± do, cởi mở, chúng ta sẽ tạo cÆ¡ há»™i cho hàng tá»· người tham gia lá»±c lượng lao Ä‘á»™ng trên  toàn cầu. Dá»± kiến ​​trong suốt thập ká»· tá»›i, chúng ta sẽ thấy nhiều sinh viên tốt nghiệp hÆ¡n tất cả những gì được ghi lại trong lịch sá»­.

Yếu tố thứ 6: Lối tắt

 Bản chất của lối tắt là khả năng vượt qua các rào cản, tập trung vào việc biến ý nghÄ©a và mục đích thành trung tâm của trải nghiệm cá nhân và chuyên nghiệp. 

Trong bối cảnh của Hiệu ứng Thế hệ Z, thuật ngữ “lối tắt” được sá»­ dụng để mô tả hai khía cạnh. Đầu tiên là tÆ° duy không sợ hãi của người Ä‘i tắt; thứ hai, thừa nhận tác Ä‘á»™ng tích cá»±c Ä‘em lại bởi khả năng kết nối mọi người, tập hợp cá»™ng đồng và mang lại kết quả tích cá»±c mà bình thường không thể đạt được. 

Thế hệ Z và thế hệ Ä‘i trÆ°á»›c - Thế hệ Y hoặc Thế hệ X - được xem là thế hệ có ý thức về quyền lợi. Họ được nuôi dưỡng trong các gia đình mà con cái được khuyến khích làm những gì mình muốn, hiếm khi bị chỉ trích vì bị thất bại và luôn được ca ngợi vì những ná»— lá»±c của chúng. Triết lí phổ biến là mọi đứa trẻ đều là người chiến thắng. 

Thế hệ Z có tinh thần dÅ©ng cảm để Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i những thách thức, khó khăn của thế kỉ. Thật tốt khi họ tá»± tin và tin tưởng vào khả năng của mình trong việc giải quyết những thách thức về biến đổi khí hậu, chênh lệch giàu nghèo, thiếu giáo dục phổ cập, thất nghiệp, khủng hoảng tài chính, nhu cầu về năng lượng, sá»± tiếp cận hạn chế vá»›i nÆ°á»›c sạch và Ä‘iều kiện vệ sinh kém. 

Trạm Đọc - Read Station