Thế hệ Z là một tập hợp các hành vi và thái độ về cách vận hành của thế giới. Bạn có thể được sinh ra trong thế hệ đó hoặc có thể chọn là một phần của nó.

Nhận diện thế hệ Z

Đã từng có rất nhiều tài liệu định nghĩa về thế hệ Z. Từ điển trực tuyến Merriam-Webster định nghĩa thế hệ Z là những người sinh ra vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000.

Từ điển Oxford Living mô tả thế hệ Z là “thế hệ đến tuổi trưởng thành trong thập kỷ thứ hai của thế kỷ 21”.

Nhưng theo Tom Koulopoulos và Dan Keldsen, ngoài việc định nghĩa thế hệ Z theo năm sinh từ năm 1995 đến 2015, còn có một cách khác để định nghĩa thế hệ này: “Thế hệ Z là một tập hợp các hành vi và thái độ về cách vận hành của thế giới. Bạn có thể được sinh ra trong thế hệ đó hoặc có thể chọn là một phần của nó.

Thế hệ Z tạo ra Hiệu ứng Thế hệ Z. Hiệu ứng này sẽ xảy ra khi các thế hệ được hợp nhất, thay vì chia rẽ, nhờ sự đơn giản và chi phí hợp lý của công nghệ.

Và ai cũng có thể chọn trở thành Thế hệ Z:

• Người sinh ra trong thời kỳ bùng nổ dân số (Thế hệ Baby Boomers). Bạn đang bắt đầu sự nghiệp của mình thay vì sắp nghỉ hưu.

• Người sinh ra vào khoảng hoặc sau năm 2005.

• Người mới bắt đầu sự nghiệp nhưng không bao giờ muốn kết thúc con đường học tập của mình.

• Người tin rằng sự đổi mới đến từ việc vượt qua các ranh giới ngăn cách thay vì sống vì ranh giới đó.

• Nhà lãnh đạo muốn sống trẻ theo cách mình nghĩ và khuyến khích người khác làm vậy.

• Người tin vào thử thách trí tuệ ngay cả khi nó là của riêng bản thân.

• Nhà giáo dục. Người không muốn (hoặc không còn muốn) dạy một chương trình chỉ dẫn đến một trải nghiệm quen thuộc.

• Người tin rằng 2,7 tỷ người sử dụng Internet vẫn ít so với 4,3 tỷ người chưa có điều kiện tiếp cận.

• Người không chấp nhận rằng giàu có là cách duy nhất để tạo ảnh hưởng.

Do đó, THẾ HỆ Z LÀ LỰA CHỌN.

Các Z-ers đang tác động tới thế giới của chúng ta như thế nào?

Khi nhắc tới Thế hệ Z, những thế hệ trước thường nghĩ tới một thế hệ lớn lên giữa các mạng xã hội, tiếp xúc với internet, smartphone từ lúc… trong trứng, hay là chạy theo các gu âm nhạc, thời trang khó hiểu và thích được chú ý.

Tuy nhiên, Thế hệ Z lại là những người muốn tạo ra sự khác biệt trên thế giới nhất từ trước tới nay.

Triển vọng lớn nhất của Thế hệ Z và nguồn động lực cho rằng tất cả mọi người sẽ có cơ hội tham gia như nhau trong việc tạo ra tương lai, không có sự phân biệt đã thúc đẩy hai tác giả Koulopoulos và Keldsen viết cuốn sách này. Bằng nghiên cứu của mình, hai ông đã chỉ ra Hiệu ứng Thế hệ Z đã tạo ra 6 yếu tố tác động đến thế giới sau đây.

Yếu tố thứ nhất: Phân chia thế hệ

Bằng những nghiên cứu về nhân khẩu học, các tác giả đã chỉ ra rằng: Trong 80 năm tới, chúng ta sẽ thấy kim tự tháp dân số toàn cầu tự định hình lại thành một tòa nhà chọc trời gần như hoàn hảo.

Điều này có nghĩa là gì? Có nghĩa là các nhóm tuổi ở đáy của tòa nhà chọc trời tăng chậm và các nhóm hướng đến đỉnh của tòa nhà tăng lên cùng với tăng tuổi thọ và độ tuổi lao động. 

Cùng với sự phân tích về tầm ảnh hưởng, cuốn sách chỉ ra rằng thế hệ Z có sức ảnh hưởng và sức mạnh rất lớn. Sức ảnh hưởng của thế hệ Z lan tỏa trong toàn bộ dân số. Nó tạo hiệu ứng phá vỡ sự cân bằng quyền lực trong hầu hết mọi tổ chức hiện có – các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và chính phủ.

Thế hệ Z không giống như bất kỳ thời điểm nào trước đây trong lịch sử. Thế hệ Z có khả năng thúc đẩy những thay đổi nhờ sức ảnh hưởng. Nó làm cho xã hội trở nên minh bạch hơn, mang lại tiếng nói cho những con người thầm lặng.

Trong tương lai gần, chúng ta sẽ sống và làm việc cùng với năm thế hệ, vì vậy, vấn đề lắng nghe các thế hệ và thu hẹp khoảng cách thế hệ là điều rất quan trọng. Cuốn sách đã dẫn ra những ví dụ cụ thể của tập đoàn Hyatt, Yahoo, IBM, Citrix...

Yếu tố thứ hai: Siêu kết nối

Bạn có biết?

• Ngày nay, số lượng thiết bị di động được sử dụng nhiều hơn số người trên toàn thế giới.

• 60% chúng ta đặt các thiết bị di động trên hoặc gần giường ngủ. Con số này là 79% ở độ tuổi dưới 50.

• Trung bình, mỗi người dành 5,5 giờ mỗi ngày cho các hoạt động trực tuyến, và 40% những người trong độ tuổi từ 22 đến 32 dành hơn 13 giờ mỗi ngày cho việc này.

• 2,7 tỷ người hiện đang kết nối Internet.

Với những số liệu xác thực, các tác giả đã chứng minh rằng tính di động trong các kết nối đã trở thành chủ đề chính trong cách hành xử của Thế hệ Z.

Khi Thế hệ Z quen thuộc hơn với tính di động của một thế giới siêu kết nối, cuộc sống của họ ngày càng tiến đến việc tồn tại trong hai thế giới. Một bên là thế giới ngoại tuyến rộng lớn với những thứ có thể nghe, nhìn, chạm, ngửi và nếm. Bên kia là thế giới trực tuyến với máy tính để bàn, máy tính xách tay, máy tính bảng và điện thoại thông minh. Hầu hết chúng ta đều tương tác với cả hai thế giới này.

Đối với Gen Z, kết nối tạo ra một mức độ minh bạch trong các mối quan hệ, giúp xây dựng niềm tin giữa con người với con người. 

Yếu tố thứ 3: Sự bứt phá

Bản chất của sự bứt phá là làm tăng sức ảnh hưởng của đổi mới, đưa công nghệ nhảy vọt đến tương lai. Những người “lạc hậu” có thể bỏ qua nhiều thế hệ công nghệ và tiến tới điểm bứt phá của toàn nhân loại.

Ngày nay, công nghệ mới đã thay đổi, từ việc “làm khó người dùng” trở nên “thân thiện với người dùng” hơn.

Trước đây, thế hệ Baby Boomers được cho là sợ công nghệ hiện đại, còn thế hệ Y có lý do chính đáng để không sử dụng Internet vì họ cho rằng thế giới ảo không có nhiều giá trị đối với họ. Tuy nhiên, làn sóng đó đã thay đổi. Ngày càng nhiều người cao tuổi sử dụng Internet, mạng xã hội để kết nối với gia đình, bạn bè, đồng nghiệp. Những ông bà chưa từng chạm vào máy tính nay có thể sử dụng iPad để gọi video với cháu chắt của mình.

Đối với Gen Z, công nghệ không phân chia thế hệ, mà kết nối tất cả mọi người.

Yếu tố thứ 4: Từ sự giàu có đến tầm ảnh hưởng

Tính đến nay, tổng tài sản của 85 người giàu nhất thế giới tương đương với tài sản của 3,5 tỷ người nghèo nhất. Nếu hình dung dân số toàn cầu có kích thước bằng Kim tự tháp Giza vĩ đại, thì 85 người giàu nhất thế giới chỉ chiếm một phần nhỏ như một hộp cát trẻ em, nhưng họ lại sở hữu một nửa tổng tài sản của cả kim tự tháp.

Tuy nhiên, khi thảo luận về sự chênh lệch giàu nghèo, điều thường bị bỏ qua là nhóm 3,5 tỷ người ở đáy kim tự tháp không hẳn không có tài sản, mà là họ không có tầm ảnh hưởng, không có tiếng nói trong các quyết định lớn của thế giới.

Thế hệ Z chính là những người đã thay đổi điều này, đưa lại tiếng nói cho tất cả mọi người, bất kể họ ở đâu trên kim tự tháp tài sản.

Yếu tố thứ 5: Coi thế giới là lớp học của tôi

Phong trào hướng tới phổ cập giáo dục là nền tảng cho sự phát triển của Hiệu ứng Thế hệ Z, bởi nó giúp xóa bỏ một trong những rào cản lớn nhất giữa các thế hệ: trình độ giáo dục.

Với Gen Z, mọi khoảng cách – về địa lý, văn hóa hay thế hệ – đang được thu hẹp nhanh chóng. Không quan trọng bạn ở đâu, bạn là ai, già hay trẻ: giá trị là giá trị.

Trong thế kỷ qua, giáo dục tiểu học đã đạt mức phổ cập khoảng 80% trên toàn cầu. Tuy nhiên, chỉ khoảng 30% dân số có điều kiện tiếp cận giáo dục đại học sau trung học. Sự ra đời của các MOOC (Massive Open Online Course – khóa học trực tuyến mở trên quy mô lớn) đang thay đổi đáng kể cục diện này.

Với nền giáo dục tự do, cởi mở, thế giới sẽ tạo ra cơ hội cho hàng tỷ người tham gia lực lượng lao động toàn cầu. Trong thập kỷ tới, số lượng sinh viên tốt nghiệp dự kiến sẽ cao hơn tất cả những gì từng được ghi nhận trong lịch sử.

Yếu tố thứ 6: Lối tắt

Bản chất của "lối tắt" là khả năng vượt qua rào cản, tập trung vào việc biến ý nghĩa và mục đích thành trung tâm của trải nghiệm cá nhân và chuyên nghiệp.

Trong bối cảnh của Hiệu ứng Thế hệ Z, thuật ngữ “lối tắt” thể hiện hai khía cạnh quan trọng:

1. Tư duy không sợ hãi của người đi tắt.

2. Thừa nhận tác động tích cực của khả năng kết nối, tập hợp cộng đồng và tạo ra kết quả mà bình thường không thể đạt được.

Thế hệ Z và các thế hệ trước đó – như Y hay X – được nuôi dạy trong môi trường khuyến khích khám phá, ít bị chỉ trích vì thất bại, và luôn được ghi nhận vì những nỗ lực cá nhân. Họ lớn lên với niềm tin rằng ai cũng có thể thành công theo cách của riêng mình.

Gen Z dũng cảm đối diện với những thách thức của thời đại. Họ tự tin vào khả năng giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, chênh lệch giàu nghèo, thiếu giáo dục phổ cập, thất nghiệp, khủng hoảng tài chính, nhu cầu năng lượng, tiếp cận nước sạch và điều kiện vệ sinh kém.

Trạm Đọc - Read Station